POLSKA
Wiosną 1936 roku zespół konstruktorów pod kierunkiem inż. Stanisława Praussa dokonał przebudowy seryjnego samolotu PZL ? 23B "Karaś", chcąc przeprowadzić badania nad zastosowaniem podwójnego usterzenia kierunku w planowanym następcy "Karasia". W ten sposób powstał samolot eksperymentalny, ale przystosowany do zadań rozpoznawczo bombowych (także bombardowania z lotu nurkowego). Maszyna otrzymała oznaczenie "PZL ? 42".

PZL ? 42 był trzymiejscowym, całkowicie metalowym dolnopłatem ze stałym podwoziem. Napęd zapewniał mu silnik Bristol Pegasus VIII A o mocy 680 KM. Maszyna posiadała nowe, podwójne usterzenie kierunku, zmodernizowane górne stanowisko strzeleckie, gondolę podkadłubową chowaną w kadłub, a także automat do ponoszenia z ziemi zasobników z amunicją.
Zastosowanie podwójnego steru kierunku potwierdziło słuszność tej koncepcji ? strzelec uzyskał większe pole ostrzału, a stery pracowały bardziej efektywnie niż w seryjnych "Karasiach".
Ciekawie rozwiązano sposób chowania gondoli dolnego strzelca/bombardiera. Była ona zamocowana na specjalnych gumowych sznurach i opuszczała się pod wpływem ciężaru lotnika. Powracała zaś w górne położenie samoczynnie, po jego wyjściu z gondoli.
Zarówno badane na "PZL ? 42" usterzenie, jak i system chowanej gondoli zastosowano w następcy "Karasia" - samolocie PZL ? 46 "Sum".

Swój pierwszy lot "PZL ? 42" wykonał na początku kwietnia 1939 roku, a następnie przeszedł całą serię prób w ITL. Po ich zakończeniu samolot przekazano do 1 PL ,a następnie do CWL, gdzie latał aż do wybuchu wojny.
Prototyp został zniszczony w hangarze, podczas nalotu w pierwszych dniach września 1939 roku.

Dane techniczne:
Rozpiętość: 13,95 m
Długość: 9,68 m
Masa własna: 1750 kg
Pułap: 7300 m
Zasięg: 1500 km
Prędkość max. 330 km/h

Uzbrojenie: brak danych






Źródła: A. Glass "Samoloty PZL 1928-1978?, A. Morgała ?Polskie samoloty wojskowe 1918-1939".