zaloguj przez facebook
Polska
Manierki
Po odzyskaniu niepodległości armia polska przejęła zdobyte czy też pozostawione wyposażenie przez zaborców. Miała więc na swoim wyposażeniu manierki wszystkich trzech zaborców. Wraz z armią gen. Hallera przybyły też manierki francuskie. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dokonano zakupu szeregu sprzętu pochodzącego z demobilu wojsk Ententy. Były to m.in. manierki amerykańskie wz.1910 (fot. 1).
Mało o niej wiadomo. Prawdopodobnie podczas wojny polsko-bolszewickiej albo Powstania Wielkopolskiego rozpoczęto w Poznaniu produkcję szklanych manierek o pojemności 0,75 l. Sygnowane były "HARTWIG- KANTOROWICZ TOW. AKC. NAST. POZNAŃ", noszono je w standardowych pokrowcach niemieckich z I WŚ. Prawdopodobnie wzorowano je na niemieckich m1917.
W 1922 roku wprowadzono nowy model manierki. Stalowa, ocynkowana, owalna manierka o pojemności 1,0 litra, z wklęsłą z jedną ścianką i wypukłym dnem. Zamykana na korek przymocowany stalowym łańcuszkiem do opaski na szyjce, do której przymocowany był także karabińczyk (taki sam jak w chlebaku wz.25). Nie były malowane. Manierkę przenoszono w pokrowcu wz.22. Pokrowiec wykonany był z sukna lub drelichu, z boku sznurowany (fot. 2). Manierkę troczono do chlebaka. Sygnowana na szyjce np.: WULKAN 1929. (fot. 3).
W 1928 wdrożono do produkcji nowy model manierki, będący modernizacją poprzedniego. Również o pojemności 1,0 litra, z ocynkowanej stali (nie malowana). Od poprzedniego modelu różniła się szerszą szyjką i zamocowanym na niej pałąkiem, do którego przymocowany był na stałe karabińczyk (również wzoru jak w poprzedniczce) (fot. 4). Do jej przenoszenia stosowano również pokrowce wz.22. (fot. 2). Również i ją troczono do chlebaka. Sygnowana np.:
SUCHODLEW 1928, 1929, 1931.
W 1931 wprowadzono kolejną modernizację modelu manierki. Wprowadzone zmiany to wklęsłe dno (aby można było postawić ją) oraz zrezygnowano z pokrowca i karabińczyka- manierka miała być przenoszona w chlebaku (fot.5). W 1931 roku wydano "Warunki techniczne materjałów wojskowych. Manierka żołnierska". Manierki były malowane farbą "Salamandra nr 945", oprócz zrobionych dla Marynarki Wojennej, które malowano na niebiesko. Produkcję zlecono fabrykom: "Światowit- Myszków", "Suchodlew" i "Huta Silesia". Sygnowane na szyjce (manierki dla KOP miały dodatkowo wybite litery: KOP) np.:
SUCHODLEW – 1931, 1932, 1933, 1934, 1935;
ŚWIATOWIT – 1934, 1935;
HS- 1935;
Produkowano je także dla służb paramilitarnych, np. LOPP. Były wtedy nie sygnowane przez producenta, jedynie stemplowane literami US i orłem w sześcioboku. Przenoszone w noszaku taśmowym, przewieszone przez ramię (fot. 6)
Z uwagi na archaicznośc modelu wz31, już dwa lata później opracowano w "Światowicie" manierkę aluminiową o pojemości 1,0 l zakręcaną aluminiową zakrętką, przymocowaną do szyjki łańcuszkiem. Manierka miała kształt butelki z płaskim jednym bokiem, wypukłym dnem i posiadała karby chroniące przed wgnieceniem przedniej ścianki (fot. 7). Sygnowana na szyjce: ŚWIATOWIT 1935 .
Kolejnym modelem opracowanym w "Światowicie" była podłużna aluminiowa manierka wklęsła z obu stron oraz posiadająca wklęsłe dno. Zakrętka jest identyczna jak we wz.35 (fot. 8). Sygnowana na szyjce: ŚWIATOWIT 1937.
W 1937 roku w "Światowicie" opracowano nowy model manierki. Aluminiowa bańka o pojemności 0,8l; karbowana z wypukłego boku (drugi bok płaski) i mająca wklęśnięte dno. Górna i dolna część zwężona. Miała szeroki wlew zamykany nakręcaną pokrywką, która posiadała moletowanie ułatwiające odkręcania i zakręcanie. Szeroki wlew zaprojektowano ponieważ manierka miała służyć do przenoszenia wody, posiłków o konsystencji płynnej a także służyć za kubek. Pokrywka była przymocowana do manierki za pomocą łańcuszka z blachy aluminiowej do uszka na szyjce. Łączniki łańcuszka i nit na pokrywce wykonane były ze stali. Manierkę opatentowano 27 maja 1938 roku pod nr patentu 26727 (fot. 9). Jednak jej produkcję uruchomiono już w 1937 roku. Ta seria miała też mniejszy nit do łańcuszka.
Manierka była przenoszona w chlebaku.
Produkowano też w firmie Alumgar podobną kształtem manierkę na rynek cywilny. Wykonana była z cienkiej blachy aluminiowej i miała dwie wersje zakrętek. Jedna zakręcana była zakrętką (fot. 9), w drugiej pokrywka dokręcana była nakrętką motylkową, umieszczoną na pokrywce.
Razem z manierką wz.22 wprowadzono stalowy kubek wzorowany na niemieckim m1893. Wykonany był z ocynkowanej stali, nie był malowany. Kubek przenoszny był w chlebaku.
W 1931 wprowadzono nową lżejszą wersję kubka wz.22. Kubek stalowy, z zewnątrz malowany standardową farbą ochronną "Salamandra nr 945". Sygnowany na blaszce mocującej uszy, bądź nad nią (fot. 10) Sygnowany np. JDEAL 1935, ŚWIATOWIT MYSZKÓW 1934.
Fot.1) Manierka wz.10
Fot.2) Pokrowiec sukienny wz.22, w środku manierka wz.28
Fot.3) Manierka wz.22
Fot.4) Manierka wz.28
Fot.5) Manierka wz.31, z prawej manierka wz.28
Fot.6) Manierka wz.31 cywilna
Fot.7) Manierka wz.35
Fot.8) Manierka wz.37
Fot.9) Manierka cywilna firmy Alumgar
Fot.10) Kubek wz.31
Źródła:
- Tomasz Otrębski "Katalog manierek" (rękopis).
- "Warunki techniczne materjałów wojskowych. Manierka żołnierska" . CAW
- "Tymczasowe warunki techniczne manierki aluminiowiej" .CAW
- "Warunki techniczne materiałów wojskowych. Pokrowiec na manierkę aluminiową".CAW
http://www.zbieramwp.fora.pl
http://www.piechur.friko.pl
Po odzyskaniu niepodległości armia polska przejęła zdobyte czy też pozostawione wyposażenie przez zaborców. Miała więc na swoim wyposażeniu manierki wszystkich trzech zaborców. Wraz z armią gen. Hallera przybyły też manierki francuskie. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dokonano zakupu szeregu sprzętu pochodzącego z demobilu wojsk Ententy. Były to m.in. manierki amerykańskie wz.1910 (fot. 1).
Manierka szklana
Mało o niej wiadomo. Prawdopodobnie podczas wojny polsko-bolszewickiej albo Powstania Wielkopolskiego rozpoczęto w Poznaniu produkcję szklanych manierek o pojemności 0,75 l. Sygnowane były "HARTWIG- KANTOROWICZ TOW. AKC. NAST. POZNAŃ", noszono je w standardowych pokrowcach niemieckich z I WŚ. Prawdopodobnie wzorowano je na niemieckich m1917.
Manierka wz.22
W 1922 roku wprowadzono nowy model manierki. Stalowa, ocynkowana, owalna manierka o pojemności 1,0 litra, z wklęsłą z jedną ścianką i wypukłym dnem. Zamykana na korek przymocowany stalowym łańcuszkiem do opaski na szyjce, do której przymocowany był także karabińczyk (taki sam jak w chlebaku wz.25). Nie były malowane. Manierkę przenoszono w pokrowcu wz.22. Pokrowiec wykonany był z sukna lub drelichu, z boku sznurowany (fot. 2). Manierkę troczono do chlebaka. Sygnowana na szyjce np.: WULKAN 1929. (fot. 3).
Manierka wz.28
W 1928 wdrożono do produkcji nowy model manierki, będący modernizacją poprzedniego. Również o pojemności 1,0 litra, z ocynkowanej stali (nie malowana). Od poprzedniego modelu różniła się szerszą szyjką i zamocowanym na niej pałąkiem, do którego przymocowany był na stałe karabińczyk (również wzoru jak w poprzedniczce) (fot. 4). Do jej przenoszenia stosowano również pokrowce wz.22. (fot. 2). Również i ją troczono do chlebaka. Sygnowana np.:
SUCHODLEW 1928, 1929, 1931.
Manierka wz.31
W 1931 wprowadzono kolejną modernizację modelu manierki. Wprowadzone zmiany to wklęsłe dno (aby można było postawić ją) oraz zrezygnowano z pokrowca i karabińczyka- manierka miała być przenoszona w chlebaku (fot.5). W 1931 roku wydano "Warunki techniczne materjałów wojskowych. Manierka żołnierska". Manierki były malowane farbą "Salamandra nr 945", oprócz zrobionych dla Marynarki Wojennej, które malowano na niebiesko. Produkcję zlecono fabrykom: "Światowit- Myszków", "Suchodlew" i "Huta Silesia". Sygnowane na szyjce (manierki dla KOP miały dodatkowo wybite litery: KOP) np.:
SUCHODLEW – 1931, 1932, 1933, 1934, 1935;
ŚWIATOWIT – 1934, 1935;
HS- 1935;
Produkowano je także dla służb paramilitarnych, np. LOPP. Były wtedy nie sygnowane przez producenta, jedynie stemplowane literami US i orłem w sześcioboku. Przenoszone w noszaku taśmowym, przewieszone przez ramię (fot. 6)
Manierka wz.35
Z uwagi na archaicznośc modelu wz31, już dwa lata później opracowano w "Światowicie" manierkę aluminiową o pojemości 1,0 l zakręcaną aluminiową zakrętką, przymocowaną do szyjki łańcuszkiem. Manierka miała kształt butelki z płaskim jednym bokiem, wypukłym dnem i posiadała karby chroniące przed wgnieceniem przedniej ścianki (fot. 7). Sygnowana na szyjce: ŚWIATOWIT 1935 .
Manierka wz.37
Kolejnym modelem opracowanym w "Światowicie" była podłużna aluminiowa manierka wklęsła z obu stron oraz posiadająca wklęsłe dno. Zakrętka jest identyczna jak we wz.35 (fot. 8). Sygnowana na szyjce: ŚWIATOWIT 1937.
Manierka wz.37
W 1937 roku w "Światowicie" opracowano nowy model manierki. Aluminiowa bańka o pojemności 0,8l; karbowana z wypukłego boku (drugi bok płaski) i mająca wklęśnięte dno. Górna i dolna część zwężona. Miała szeroki wlew zamykany nakręcaną pokrywką, która posiadała moletowanie ułatwiające odkręcania i zakręcanie. Szeroki wlew zaprojektowano ponieważ manierka miała służyć do przenoszenia wody, posiłków o konsystencji płynnej a także służyć za kubek. Pokrywka była przymocowana do manierki za pomocą łańcuszka z blachy aluminiowej do uszka na szyjce. Łączniki łańcuszka i nit na pokrywce wykonane były ze stali. Manierkę opatentowano 27 maja 1938 roku pod nr patentu 26727 (fot. 9). Jednak jej produkcję uruchomiono już w 1937 roku. Ta seria miała też mniejszy nit do łańcuszka.
Manierka była przenoszona w chlebaku.
Produkowano też w firmie Alumgar podobną kształtem manierkę na rynek cywilny. Wykonana była z cienkiej blachy aluminiowej i miała dwie wersje zakrętek. Jedna zakręcana była zakrętką (fot. 9), w drugiej pokrywka dokręcana była nakrętką motylkową, umieszczoną na pokrywce.
Kubek wz.22
Razem z manierką wz.22 wprowadzono stalowy kubek wzorowany na niemieckim m1893. Wykonany był z ocynkowanej stali, nie był malowany. Kubek przenoszny był w chlebaku.
Kubek wz.31
W 1931 wprowadzono nową lżejszą wersję kubka wz.22. Kubek stalowy, z zewnątrz malowany standardową farbą ochronną "Salamandra nr 945". Sygnowany na blaszce mocującej uszy, bądź nad nią (fot. 10) Sygnowany np. JDEAL 1935, ŚWIATOWIT MYSZKÓW 1934.
Fot.1) Manierka wz.10
Fot.2) Pokrowiec sukienny wz.22, w środku manierka wz.28
Fot.3) Manierka wz.22
Fot.4) Manierka wz.28
Fot.5) Manierka wz.31, z prawej manierka wz.28
Fot.6) Manierka wz.31 cywilna
Fot.7) Manierka wz.35
Fot.8) Manierka wz.37
Fot.9) Manierka cywilna firmy Alumgar
Fot.10) Kubek wz.31
Źródła:
- Tomasz Otrębski "Katalog manierek" (rękopis).
- "Warunki techniczne materjałów wojskowych. Manierka żołnierska" . CAW
- "Tymczasowe warunki techniczne manierki aluminiowiej" .CAW
- "Warunki techniczne materiałów wojskowych. Pokrowiec na manierkę aluminiową".CAW
http://www.zbieramwp.fora.pl
http://www.piechur.friko.pl
