Ten artykuł będzie potraktowany tylko poglądowo. Brak dostępnej mi literatury nie pozwala mi na precyzyjne nazwanie poszczególnych wzorów. Armia japońska w okresie Meiji, czyli za panowania cesarza Mutsuhito przeszła gwałtowne zmiany. Z epoki samurajów przeszła do nowoczesnej armii. Wtedy też wprowadzono nowoczesne utensilia kuchenne. Niestety z braku własnych eksponatów muszę się posiłkować zdjęciami z netu.

Manierki

W okresie Meiji wprowadzono pierwsze manierki metalowe (fot. 1). Produkowano je między 1900 a 1930 rokiem. Były to aluminiowe manierki o kształcie „butelkowym", wypukłe z jednej i płaskie z drugiej strony. Zamykane zatyczką z uszkiem (drewniany lub korkowy), przez który przewleczony był pasek noszaka. Wymiary 20x9x6,5 cm. Do przenoszenia ich używano skórzanych lub parcianych noszaków z paskiem nośnym. Manierka ta (podobnie jak inne, późniejsze wzory) była przenoszona przełożona przez ramię, pod ekwipunkiem. CO uniemożliwiało skorzystanie z niej bez zdjęcia ekwipunku. Wynikało to z dyscypliny marszowej w wojsku japońskim, która zabraniała picia bez rozkazu. Malowane były na kolor zielony lub brązowy, spotyka się też „czyste".
W późniejszym okresie wprowadzono podział na manierki żołnierskie i oficerskie. W roku 1934 wprowadzono manierkę żołnierską Type 94 (określaną też jako Type Ro). Była to owalna manierka aluminiowa, zamykana zatyczką drewnianą lub korkową (podobnie jak poprzedniczka). Podobnie jak poprzedniczka, była wypukła z jednej i płaska z drugiej storny. Zrezygnowano ze skórzanych noszaków jako niepraktycznych w klimacie azjatyckim, na fotografii obydwa rodzaje noszaków (fot. 2). Istniała też wersja produkowana dla japońskiej marynarki. Różniła się tym, że posiadał zatyczkę korkową i zamiast noszaka miała pokrowiec, sznurowany od góry z obu stron (fot. 3). Pokrowiec posiadał przyszyte trzy szlufki, przez które przechodził pas nośny. Ta wersja nie była malowana.
Manierki oficerskie wyróżniały się posiadanym na szyjce zewnętrznym gwintem, na który nakręcano zakrętkę pełniącą rolę kieliszka. Manierki armijne posiadały pokrowiec zamykany ze strony wypukłej na cztery zatrzaski (fot. 4) oraz pasek nośny był przyszywany na bokach pokrowca. Wersja marynarska miała pokrowiec sznurowany, podobnie jak żołnierski (fot. 5). Kieliszki w tej wersji posiadały od góry zaczep, do którego był mocowany łańcuszek, chroniący przed zgubieniem, przymocowany do pasa nośnego.

Menażki

Podobnie jak manierki, japońskie menażki były produkowane w dwóch wersjach: oficerska i żołnierska.
Menażka żołnierska była 3–częściowa (fot. 6), o przekroju nerkowym, wykonana była z aluminium. Kociołek posiadał z przodu klamerkę do troczenia, przymocowaną na cztery nity. Do uszek, przymocowanych na dwa nity, mocowany był pałąk. Do środka kociołka wkładano część służącą za talerz. Istniały dwie wersje tych „tacek": jedna zwykła bez uchwytu i druga mająca swój pałąk. A z wierzchu przykrywano patelnią, która nie posiadała własnego uchwytu (były też wersje z klamerką do troczenia). Prawdopodobnie były to starsza i nowsza wersja. Sygnowana była na spodzie kociołka. Troczono ją na klapie tornistra bądź plecaka.
Oficerskie menażki też miały : starszy (fot. 7) i nowszy model (fot. 8). Obydwa były trzyczęściowe i miały kształt prostokątnych rynienek. Starszy model był niższy, węższy i dłuższy oraz nie posiadał pałąka. Były wykonane prawdopodobnie z nierdzewnej stali.

Armia japońska nie posiadała w jednostkach liniowych kuchni polowych ani etatów kucharzy. Każdy żołnierz musiał sam zadbać o swoje wyżywienie. Nie wysyłano też wielkich transportów z jedzeniem kraju, korzystano z lokalnych zapasów. Ryż był pakowany w gotowe do użycia porcje (fot. 10).

fot.1 – manierka z epoki Meiji

fot.2 - manierki Type 94

fot.3 – manierki Type 94 – wersja dla marynarki

fot.4 – manierki oficerskie – wersja armijna

fot.5 – manierki oficerskie – wersja marynarska

fot.6 – menażka żołnierska

fot.7 – menażka oficerska – starsza wersja

fot.9 – menażka oficerska – nowsza wersja

fot.10 – żołnierz japoński podczas posiłku

Źródła:
A.J. Barker, „Japanese army handbook 1939-1945". Ian Allan Ltd, 1979.
http://www.tokyo-gunship.com/japan/japanhyousi2.html