MP 38

MP 40

MP 40 to najbardziej znany niemiecki pistolet maszynowy z 2 Wojny Światowej niepoprawnie nazywany "Schmeisserem", gdyż Hugo Schmeisser nie był konstruktorem tej broni. Jego pierwowzorem był MP 38 który dosyć szybko ewoluował do modelu MP40.
W 1936roku doszło do prób porównawczych dwóch pistoletów maszynowych: MP 36III skonstruowanego w zakładach Haenel przez Hugo Schmeissera oraz EMP 36 skonstruowanego w zakładach ERMA.
Wyniki prób nie były jednoznaczne. Wymagania Wermachtu w którym przewagę zdobyli zwolennicy nowych metod prowadzenia wojny lepiej spełniał wyposażony w składaną kolbę EMP 36, ale pod względem budowy wewnętrznej lepszy był MP 36III. Sytuację skomplikował także mechanizm powrotny zamka zastosowany w MP 36III gdyż naruszał patent Hrinricha Voellmera.
Ostatecznie wojskowi odkupili od Haenela prawa do rozwiązań zastosowanych w MP 36III i przekazali je firmie ERMA która miała opracować pistolet maszynowy będący połączeniem najlepszych rozwiązań zastosowanych w obu konkurencyjnych modelach. Dodatkowo Haenel otrzymał gwarancje że będzie drugim obok Ermy producentem nowej broni.
Nowy pistolet maszynowy przyjęto do uzbrojenia 29 czerwca 1938 roku jako M.P.38. Jednocześnie z przyjęciem do uzbrojenia w obu firmach zamówiono duże ilości MP 38. Pierwsza produkcję uruchomiła ERMA która do końca 1938 roku dostarczyła kilkaset MP 38. Do momentu wybuchu II wojny światowej Wehrmacht posiadał 8772 egzemplarze MP 38, jednak w czasie kampanii wrześniowej nie użyto ich na większą skalę (większość została przydzielona spadochroniarzom, którzy nie zostali we wrześniu 1939 roku użyci na większą skalę).
Pod koniec 1939 roku produkcję MP 38 uruchomiono także w zakładach Haenel. Jednak produkcja nadal nie zaspakajała rosnących potrzeb. Dodatkowo zaczęły napływać pierwsze uwagi dotyczące użycia MP 38 w warunkach polowych. Pistolet maszynowy był chwalony za wygodę w użytkowaniu i ergonomię ale okazał się wrażliwy na zanieczyszczenia i niezbyt bezpieczny. MP 38 nie posiadał żadnego bezpiecznika pozwalającego zabezpieczyć broń z zamkiem w przednim położeniu, zdarzały się przypadki przypadkowych strzałów. Wypadkom zapobiegało przenoszenie broni zabezpieczonej, z zamkiem napiętym, lecz wtedy do komory zamkowej dostawały się zanieczyszczenia zwiększające ryzyko zacięć.
Kłopoty z realizacją zamówień spowodowały że wkrótce po wprowadzeniu do uzbrojenia zaczęto szukać sposobów na zwiększenie produkcji. W produkcję MP 38 zaangażowano szereg poddostawców którzy dostarczali podzespoły ostatecznie montowane w pistoletach maszynowych produkowanych przez Ermę i Haenela. Rozpoczęto także eksperymenty nad nowymi technologiami produkcji. ERMA opracowała prototyp MP 38(L) z komorą zamkową i spustową wykonanymi jako odlewy ze stopu aluminium. Zmniejszyło to pracochłonność oraz masę broni o kilogram, ta wersja pozostała tylko prototypem, ponieważ uznano że pierwszeństwo w dostawach aluminium ma przemysł lotniczy. Do uzbrojenia przyjęto zaś wersję MP 38 z komorą zamkową wykonaną z blachy stalowej oznaczoną jako wszystkim dobrze znany MP 40. Produkcję MP 38 zakończono, ostatnie MP 38 zmontowano z wcześniej wyprodukowanych części w 1941 roku. Wyprodukowano ok. 40 000 egz. MP 38. Dalsza produkcja to już MP 40 produkowany od 1940 roku.
Poza zakładami wcześniej produkującymi MP 38 czyli Erfurter Maschinenfabrik B. Geipel GmbH i Waffen- und Fahrradfabrik C.G. Haenel, produkcję MP 40 uruchomiono także w austriackich zakładach Steyr. Wprowadzono także nowe magazynki wyposażone w pionowe rowki mające zwiększyć sztywność magazynka i jego odporność na zanieczyszczenia. Podobnie jak MP 38, nowy pistolet maszynowy strzelał tylko ogniem seryjnym, ale niska szybkostrzelność umożliwiała doświadczonemu żołnierzowi prowadzenie ognia pojedynczego. Etatowo w pistolety maszynowe uzbrojeni mieli być dowódcy: drużyn, plutonów, kompanii. Zadziwia fakt, że sztab generalny opracował szczegółowe zasady użycia MP dopiero w 1940.
Pomimo rozpoczęcia produkcji seryjnej, prace nad udoskonalaniem MP 40 trwały nadal. Dużą wadą nowego pistoletu maszynowego był podobnie jak w przypadku MP 38 brak możliwości zabezpieczenia broni z zamkiem w przedniej pozycji. Problem zniknął w 1942 roku gdy rozpoczęto produkcję MP 40 wyposażonych w nową rękojeść napinania zamka. Składała się ona z trzpienia przyspawanego do zamka i osadzonej na nim ruchomej tulei. Przesunięcie tulei w stronę komory zamkowej powodowało wsunięcie występu tulei w wycięcie komory zamkowej i zabezpieczenie broni. Zastosowane rozwiązanie było wyraźnie wzorowane na bezpieczniku radzieckiej ppsz wz. 41
W tym samym 1942 roku powstał prototyp wersji MP 40/II. Miała ona poszerzone gniazdo magazynka w którym można było zamontować dwa magazynki 32-nabojowe. Po wystrzelaniu naboi z jednego magazynka zespół obu magazynków można było przesunąć w bok i ponownie rozpocząć ogień. Wersja ta powstała jako odpowiedź na uwagi żołnierzy frontowych którzy postulowali zwiększenie pojemności magazynka MP 40. Broń okazała się jednak konstrukcją niepraktyczną i nie była produkowana seryjnie.

MP40-II

Pod koniec 1942 roku produkcję MP 40 zakończył Haenel, przygotowujący się do rozpoczęcia produkcji karabinka na nabój pośredni – MP 43. W 1943 roku także Erma zakończyła produkcję MP 40 i rozpoczęła wytwarzanie MP 43. Ostatnim producentem MP 40 był Steyr który zakończył produkcję MP 40 w 1944 roku. Z tych zakładów pochodziła ostatnia wersja produkcyjna MP 40 posiadająca komorę zamkową i spustową wykonaną w postaci jednego elementu z tłoczonej blachy.
Do końca wojny wyprodukowano według różnych źródeł od 746 000 do 1,1 miliona pistoletów maszynowych MP 40.
Po wojnie pistolet maszynowy MP 40 był nadal powszechnie używany w wielu armiach świata do końca lat sześćdziesiątych. Dla ciekawości do roku 1956 MP 40 był przepisowym pistoletem maszynowym izraelskich spadochroniarzy.
Opis konstrukcji
Pistolety maszynowe MP 38 oraz MP 40 były indywidualną bronią samoczynną. Zasada działania automatyki oparta o odrzut swobodny zamka. Strzelanie z zamka otwartego. Trzon zamkowy miał postać walca w wydrążeniu którego umieszczona była ruchoma iglica na masywnej żerdzi. Żerdź otoczona sprężyną powrotną. Sprężyna powrotna w osłonie teleskopowej. Ryglowanie odbywa się masą swobodnego zamka, podpartego sprężyną powrotną. Zasilanie z magazynków o pojemności 32 naboi. Przyrządy celownicze składają się z muszki w osłonie i celownika przerzutowego. Lufa wkręcona w komorę zamkową zakończona podstawą muszki i hakiem ułatwiającym strzelanie przez otwory strzelnicze pojazdów. Łoże i chwyt pistoletowy z bakelitu. Kolba składana pod spód broni.

MP40 - Schemat

MP38 – Zbliżenie

Bibliografia:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pistolet_maszynowy_MP_38
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pistolet_maszynowy_MP_40
http://wilk.wpk.p.lodz.pl/~whatfor/mp40.htm
http://world.guns.ru/smg/smg33-e.htm