zaloguj przez facebook



Jesteś tutaj » Strona główna » SERWISY IOH » Broń pancerna » Artykuły » T28/T95 - Czołg supeciężki

T28/T95 - Czołg supeciężki


Problem przełamania fortyfikacji niemieckiego Wału Zachodniego trapił amerykańskich sztabowców, odkąd było wiadome, że inwazja na Europę będzie niezbędna.Już we wrześniu 1943 zainicjowano program budowy czołgu ciężkiego, którego uzbrojenie i opancerzenie umożliwiałoby w miarę bezpieczne atakowanie pozycji umocnionych.Zakładano, że wystarczająca będzie do tego długolufowa armata kalibru 105mm T5E1 i pancerz o grubości ok. ośmiu cali (203mm).Zamierzano też zastosować w nim napęd benzynowo-elektryczny, opracowany wcze śniej dla czołgu ciężkiego T1E1 i średniego T23.Pierwotnie planowano zbudowanie 25 takich pojazdów w czasie nie dłuższym, niż 8-12 miesięcy (przeważnie taki czas wystarczał zaledwie na zbudowanie pojedynczego prototypu).
Armia nie zgodziła się na zastosowanie napędu elektrycznego i rekomendowała zbudowanie tylko trzech prototypów.
Po rocznych dyskusjach autoryzowano program budowy 5 prototypów, zakładając pogrubienie czołowego pancerza do 12-tu cali (305 mm) i wzrost masy maksymalnej do 95 ton.
Projekt zakładał budowę pojazdu bezwieżowego z armatą osadzoną w części przedniej o polu ostrzału +/- 10 stopni w płaszczyźnie poziomej i od -5 stopni do + 20 stopni w pionie.Załoga miała liczyć czterech ludzi, z których kierowca miał siedzieć po lewej stronie stronie armaty, zaś celowniczy po prawej.Stanowisko ładowniczego znajdowało się za kierowcą, zaś dowódcy - za celowniczym.Dowódca i kierowca do obserwacji okrężnej używali kopuł z sześcioma wizjerami ze szkła pancernego.Jedynym uzbrojeniem obronnym pojazdu miał być (nie licząc broni osobistej załogi) ciężki karabin maszynowy 12.7mm HB M2 zamontowany na obrotnicy szynowej wokól włazu dowódcy.Celowniczy do dyspozycji miał mieć dwa różne teleskopy i peryskop.
28-go marca 1945 roku (Ordnance Comitee Minutes - w skrócie OCM - 26898) zmieniono oficjalną nazwę z czołgu ciężkiego T28, na działo samobieżne T95.Stało się tak ze względu na to, ze pojazd nie pasował do definicji czołgu ciężkiego, który miał mieć wieżę i bogatsze uzbrojenie obronne.
Z powodu braku powierzchni produkcyjnej i wielkości produkcji wojennej (nie wspominając o problemach związanych z gabarytami i masą tych pojazdów), żadna firma nie chciała się podjąć budowy prototypów.W końcu - Pacific Car And Foundry Corporation rozpoczęła prace i w maju 1945 roku przedłożyła do akceptacji ogólny projekt pojazdu i produkcyjny projekt jarzma armaty i podwozia.
Pierwszy panczerz czołowy odlano 20 czerwca, a cały kadłub zespawano w sierpniu 1945.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej liczbę zamówionych prototypów ograniczono z 5 do dwóch, z których pierwszy wysłano do Aberdeen Proving Grounds (Maryland) 21-go grudnia1945 roku, a drugi (10-go stycznia 1946) pojechał najpierw do Fort Knox (Kentucky), a póżniej na poligon wojsk inżynieryjnych w Yuma (Arizona), gdzie testowano z nim mosty pontonowe.
Zespół napędowy T28/T95 jest z grubsza taki sam, jak w czołgach średnich M26 Pershing.Silnik - ośmiocylindrowy, widlasty Ford GAF osiągał moc maksymalmą 500 koni mechanicznych przy 2600 obrotach na minutę.Zastosowano czteroprzełożeniową (trzy do przodu+wsteczny) skrzynię biegów "Torqmatic".By ograniczyć prędkość do ok. 8 mil na godzinę zastosowano planetarną przekładnię redukcyjną o przełożeniu 12,126 : 1.
Wielka masa pojazdu wymusiła zastosowanie bardzo oryginalnego układu jezdnego celem zredukowania maksymalnego nacisku na grunt.Składał się on z dwóch par gąsienic: wewnętrznych i zewnętrznych.Zewnetrzne można było demontować do transportu, bądz do jazdy po drogach betonowych (zewnetrzne zestawy holowano wtedy za pojazdem).Zastosowano w nich wózki o zawieszeniu HVSS (Horizontal Volute Spring Suspension); cztery wózki na gąsienicę.Zewnetrzne zestawy wyposażono w boczny pancerz o grubości czterech cali (101,6 mm).
Demontarz zawnętrznych zestawów zajął niedoświadczonej załodze (robili to po raz pierwszy korzystając jedynie z pisemnej instrukcji) cztery godziny.Podobna ilość czasu zajął powtórny montaż.Za trzecią próbą udało się czas ten ograniczyć do dwóch i pół godziny.
Problemy z nazwa pojazdu trwały dalej.Czołgi ciężkie miały mieć wieże.Działa samobieżne miały być z definicji bardzo mobilne i lekko opancerzone.OCM 30758 zaproponował utworzenie całkiem nowej kategorii - czołgów superciężkich, w której to otrzymał numer T28.
Testy w Aberdeen Proving Ground potrwały do jesieni 1947 roku, przede wszystkim celem zebrania danych o trwałości podzespołów w pojazdach tej masy.W sumie 1 prototyp przejechał 541 mil, z czego 128 po drogach betonowych i 413 mil po szutrze.Przebieg rósł bardzo powoli ze względu na niską predkość marszową, wynoszącą pięć do sześciu mil na godzinę.
Zgodnie z oficjalnymi danymi oba prototypy zostały zezłomowane - jeden miał spłonąć w czasie prób, zaś drugi miał zostać zezłomowany w czasie wojny koreańskiej.Jednak w 1974 odnależiono jeden egzemplarz na strzelnicy Fortu Belvoir (Virginia).Nie miał on jednak zewnetrznych gąsienic.Ku radości historyków i pasjonatów brakujące egzemplarze (i to pochodzące od drugiego prototypu) znaleziono w Fort Knox, gdzie w Patton Museum można T28 oglądać w ekspozycji plenerowej.

Dane techniczne:

Długość całkowita - 1112 cm
Szerokość - bez zewnętrznej pary gąsienic - 315cm
- całkowita - 455.5cm
Wysokość całkowita - 285.5cm
Prześwit - 49.5cm
Masa - bojowa - 190000 funtów - 95 ton (US) - ponad 86 ton metrycznych
- bez zewnętrznej pary gąsienic - 131.000 funtów - 65.5 tony (US) - 59.420 tony metrycznej
Nacisk na grunt - 16.2 psi - 1.139 kilograma na centymetr kwadratowy
Pancerz - tarcza jarzma armaty - 292mm
- górna część pancerza czołowego - 305mm
- dolna część pancerza czołowego - 133mm
- górna część płyty bocznej - 64mm
- dolna część płyty bocznej - 152mm (łącznie z panczerzem zewnętrznych gąsienic)
- strop - 38mm
- podłoga - 25mm
Uzbrojenie - 105mm armata T5E1 w jarzmie T40, lufa o długości 65 kalibrów
- szybkostrzelność - 4 strzały na minutę
- zapas amunicji - 62 pociski (amunicja dwudzielna)
- 1 12.7mm kababin maszynowy HB M2 z zapasem amunicji 660 nabojów
- broń osobista załogi - 1 pistolet maszynowy 12.7mm M3 z zapasem amunicji 180 nabojów
- 3 karabinki 7.62mm M2 z zapasem amunicji 225 nabojów
- 12 granatów ręcznych
Przyrządy optyczne - celowniczy - teleskop T139, panoramiczny teleskop T141, peryskop M10E3
- dowódca - kopuła z sześcioma wizjerami, peryskop M15
- kierowca - kopuła z sześcioma wizjerami, peryskop M13
Radio - SCR 508, AN/VRC 3
Interkom - cztery stacje wewnętrzne
Silnik - ośmiocylindrowy widlasty (60 stopni) Ford GAF chłodzony cieczą
- moc maksymalna - 500 koni mechanicznych przy 2600 obrotach na minutę
- zapas paliwa - 400 galonów - 1514 litrów paliwa 80-cio oktanowego
- objętość oleju - 32 kwarty - 30 litrów
Wstępna przekładnia - planetarna = 1.377:1
Skrzynia przekładniowa - Torqmatic - 3 do przodu + wsteczny
Finalna przekładnia redukcyjna - planetarna - 12.126:1
Układ kierowniczy - kontrolowany dyferencjał
Zawieszenia - HVSS (Horizontal Volute Spring Suspension)
Gąsienice - 102 ogniwa w każdej - łącznie 408 ogniw
Instalacja elektryczna - dwunapięciowa - 12V i 24V prądu stałego
Generator - 150 A
Prędkość maksymalna na drodze betonowej - 8 mil na godzinę - 12.8 kilometra na godzinę
Maksymalne nachylenie terenu - 60%
Zdolność przekraczania rowów - 289.5 cm
Zdolność pokonywania przeszkód pionowych - 61 cm
Zdolność pokonywania preszkód wodnych - 119 cm
Minimalny promień skrętu - 2438 cm
Zasięg maksymalny po drogach - ok. 161 km






















Pierwszy prototyp (numer rejestracyjny 40226809)
Źródło: R.P.Hunnicutt - Firepower - A History of the American Heavy Tank - Presidio Press, 1988




Drugi prototyp (40226810)
Źródło: R.P.Hunnicutt - Firepower - A History of the American Heavy Tank - Presidio Press, 1988





T95 (wowczas) holuje zewnętrzną pare gąsienic.Za nimi widać dwóch członków załogi używajacych liny do hamowania ich w czasie zatrzymywania się.
Źródło: R.P.Hunnicutt - Firepower - A History of the American Heavy Tank - Presidio Press, 1988




Pierwszy prototyp
Źródło: R.P.Hunnicutt - Firepower - A History of the American Heavy Tank - Presidio Press, 1988




Stanowisko celowniczego i (dolne zdjęcie) jarzmo armaty T5E1
Źródło: R.P.Hunnicutt - Firepower - A History of the American Heavy Tank - Presidio Press, 1988




Zamek armaty T5E1
Źródło: R.P.Hunnicutt - Firepower - A History of the American Heavy Tank - Presidio Press, 1988




Bibliografia:
R.P.Hunnicutt - Firepower - A History of the American Heavy Tank - Presidio Press, 1988
Chamberlain / Ellis - British and American Tanks of World War II - Arco Publishing, 1969
Characteristics Sheet - Detroit Arsenal R&D Division - November, 1948
Publication A 35309 A, 105mm GMC T95 - Aberdeen Proving Ground, April, 1946