zaloguj przez facebook
12.8cm Selbstfahrlafette L/61 - Panzer Selbstfahrlafette V
25 maja 1941 roku Hitler zasugerował potrzebę budowy ciężkich dział samobieżnych uzbrojonych w armaty kalibrów 10.5cm oraz 12.8 cm zdolne do niszczenia fortyfikacji oraz czołgów nieprzyjaciela na daleki dystans.Armaty wymienionych kalibrów były gotowe - pozostawało wybrać odpowiednie dla nich nośniki.Dla 10.5cm K18 wystarczajacy okazał się Pz.Kpfw. IV (powstały dwa 10.5cm K18 auf Panzer Selbstfahrlafette IVa).
Dla dużo cięższej 12.8cm K40 na podwozie wybrano V.K.3001(H).Te cztery pozbawione wież prototypy stanowiły ważny etap procesu, który doprowadził do powstania Pz.Kpfw. VI Ausf E - Tygrysa.Waffenamt zadekretowal wysłanie dwóch z nich do wytwórcy armaty, czyli zakładów Rheinmetall-Borsig celem przebudowy.
Koncern ten już w 1936 roku opracował przeciwpancerna wersję swojej armaty przeciwlotniczej 12.8cm FlaK 40.Jednak dopiero na przełomie lat 1938-29 usunięto poważniejsze "problemy wieku dziecięcego".
Siedmiotonowa armata o lufie długości sześćdziesieciu jeden kalibrów (Rosjanie piszą o sześćdziesieciokalibrowej lufie) nadawała pociskom prędkość początkową 910 metrów na sekundę.Używano amunicji składanej, dwudzielnej dwóch typów - przeciwpancerne i burzące.Pociski, w zależności od rodzaju, ważyły 25-26 kg.
By móc zamontować tę armate w V.K,3001(H) konieczne było dość znaczne przedłużenie kadłuba - z 5810 mm oryginału do 7700 mm Pz.Sfl.V.Powiększenie przedziału bojowego wymusiło montaż dodatkowej pary kół jezdnych.Na tak przygotowanym kadłubie zabudowano otwartą od góry nadbudówke o pancerzu grubości pomiedzy 50 mm, a 15 mm.Jarzmo o opancerzeniu 50 mm umożliwiało 14-to stopniowe pole ostrzału w płaszczyźnie poziomej i od -15 stopni do +10 stopni w płaszczyźnie pionowej.Rosyjskie źródła piszą o +/- 15-tu stopniach w poziomie i od -11 stopni do + 12 stopni w pionie.Jak widać różnice pomiędzy danymi Spielberger'a (i wszystkich autorów opierających się na Nim), a rosyjskojęzycznymi sa spore.
Załogę stanowiło 5-6 żołnierzy, z których dwóch - kierowca oraz strzelec/pomocnik kierowcy, zajmowało odzielone od przedziału bojowego stanowiska w "budkach" z przodu pojazdu.Ciekawostką jest fakt, że egzemplarz znajdujący się dziś w Kubince ma tylko jedną "budkę", zaś zdjęcia drugiego pojazdu wyraźnie pokazują dwie.W stanowisku strzelca/pomocnika kierowcy znajdowało się jarzmo MG 34.Małokalibrowe uzbrojenie tego z Kubinki składało sie z dwóch pistoletów maszynowych.
Zespół napędowy składał się z 6-cio cylindrowego silnika Maybach HL 166 o mocy trzystu koni mechanicznych sprzężonego trzytarczowym sprzęgłem suchym z seścioprzełożeniową skrzynią przekładniową ZF-SSG 77.Zbiornik paliwa mieścił 450 litrów, co umożliwiało przejechanie (po drodze) 160-179 kilometrów.Prędkość maksymalna z pełnym obciążeniem po drodze wynosiła 19.6 km/h (Rosjanie piszą o 16-18 km/h).
Gąsienice składały się z 85 ogniw o szerokosci 52 cm.Długość gąsienic na ziemi wynosiła 475 cm, co daje nacisk na grunt rzędu 1.3 - 1.5 kilograma na centymetr kwadratowy (w zależności od zródła na podstawie którego założymy masę pojazdu).
Budowę dwóch Pz.Sfl. V ukończono ok. 9 marca 1942 roku (tak datowane są najstarsze znane zdjęcia przedstawiające gotowe działa samobieżne). Krótko potem trafiły one na dońskie stepy, do 3/Pz.Jg.Abt. 521.Użytkowano je intensywnie o czym świadczą 22 paski zwycięstw na lufie jednego z nich na znanym zdjęciu.Póżniej zalczyły pod Stalingradem, gdzie pomiedzy 19-tym , a 23-cim marca 1943 roku jeden z nich wpadł niemalże nieuszkodzony w ręce Rosjan pod Nowo-Alieksiejewką.W latach 1944-46 był wystawiany w Parku Gorkiego w Moskwie, a obecnie znajduje sie w Wojenno -Historycznym Muzeum Uzbrojenia i Techniki Broni Pancernej w Kubince w Rosji.
Niejasne jest , czy nazwa "Sturer Emil" tyczyła jednego z pojazdów, czy obu.Praktyka wskazywałaby raczej na pojedyńczy pojazd, ale wyrokować nie będę.
Dane techniczne:
Załoga - 5
Masa całkowita - 35-37 ton (w zależności od źródła)
Długość całkowita - 9700 mm
Długość kadłuba bez armaty - 7700 mm
Szerokość - 3160 mm (w/g Rosjan - 3200 mm)
Wysokość - 2700 mm
Prześwit - 450 mm
Pancerz - nadbudówka przód - 50mm
Pancerz - nadbudówka bok - 15 mm
Pancerz - nadbudówka tył - 15 mm
Pancerz - kadłub przód - 50 mm
Pancerz - kadłub bok - 30 mm
Pancerz - kadłub tył - 30 mm
Dno kadłuba - 15 mm
Opancerzenie jarzma armaty - 50mm
Armata - 12.8cm K 40 L/61
Zapas amunicji - 18 sztuk (żródła rosyjskojęzyczne - 15, bądź 16 sztuk)
Celownik - SflZF
Uzbrojenie małokalibrowe - 7.92mm MG 34 lub dwa pistolety maszynowe
Radio - FuG5
Silnik - Maybach HL116 o mocy 300 koni mechaniczbych przy 3300 obrotach na minutę
Skrzynia przekładniowa - 6-cio biegowa ZF-SSg 77
Zapas paliwa - 450 litrów
Prędkość maksymalna (na drodze) - w zależności od żródeł - 16-25 km/godz.
Bibliografia:
- Encyclopedia of German Tanks of World War two, Chamberlain, Doyle, Jentz, 1993, Arms and Armour Press
- Panzerkampfwagen Maus und andere deutsche Panzerprojekte, Sawodny, Bracher, 1998, Podzun-Pallas
- Waffen und Geheimwaffen des deutschen Heeres 1933-1945, Hahn, 1998, Bernard & Graefe
- Panzer-Kampfwagen Tiger und seine Abarten, Spielberger, 1994, Motorbuch
- M.Swiryn - Tankomaster 2/1999
- ksiażka p.Ledwocha z Wydawnictwa Militaria o Pz.Kpfw. VI Ausf E zawiera fragmentaryczna wzmienakę o Pz.Sfl.V będącą niemalże dosłownym przekładem z monografii p.Spielbergera, co niemalże trąci plagiatem.Znajdujący się tam rysunek również pozostawia wiele do życzenia.
- Recognition Journal z września 1944
-kilka numerów "Yank" z 1944 roku
Zdjęcia ze zbiorów autora, chyba, że opisane inaczej.
Dla dużo cięższej 12.8cm K40 na podwozie wybrano V.K.3001(H).Te cztery pozbawione wież prototypy stanowiły ważny etap procesu, który doprowadził do powstania Pz.Kpfw. VI Ausf E - Tygrysa.Waffenamt zadekretowal wysłanie dwóch z nich do wytwórcy armaty, czyli zakładów Rheinmetall-Borsig celem przebudowy.
Koncern ten już w 1936 roku opracował przeciwpancerna wersję swojej armaty przeciwlotniczej 12.8cm FlaK 40.Jednak dopiero na przełomie lat 1938-29 usunięto poważniejsze "problemy wieku dziecięcego".
Siedmiotonowa armata o lufie długości sześćdziesieciu jeden kalibrów (Rosjanie piszą o sześćdziesieciokalibrowej lufie) nadawała pociskom prędkość początkową 910 metrów na sekundę.Używano amunicji składanej, dwudzielnej dwóch typów - przeciwpancerne i burzące.Pociski, w zależności od rodzaju, ważyły 25-26 kg.
By móc zamontować tę armate w V.K,3001(H) konieczne było dość znaczne przedłużenie kadłuba - z 5810 mm oryginału do 7700 mm Pz.Sfl.V.Powiększenie przedziału bojowego wymusiło montaż dodatkowej pary kół jezdnych.Na tak przygotowanym kadłubie zabudowano otwartą od góry nadbudówke o pancerzu grubości pomiedzy 50 mm, a 15 mm.Jarzmo o opancerzeniu 50 mm umożliwiało 14-to stopniowe pole ostrzału w płaszczyźnie poziomej i od -15 stopni do +10 stopni w płaszczyźnie pionowej.Rosyjskie źródła piszą o +/- 15-tu stopniach w poziomie i od -11 stopni do + 12 stopni w pionie.Jak widać różnice pomiędzy danymi Spielberger'a (i wszystkich autorów opierających się na Nim), a rosyjskojęzycznymi sa spore.
Załogę stanowiło 5-6 żołnierzy, z których dwóch - kierowca oraz strzelec/pomocnik kierowcy, zajmowało odzielone od przedziału bojowego stanowiska w "budkach" z przodu pojazdu.Ciekawostką jest fakt, że egzemplarz znajdujący się dziś w Kubince ma tylko jedną "budkę", zaś zdjęcia drugiego pojazdu wyraźnie pokazują dwie.W stanowisku strzelca/pomocnika kierowcy znajdowało się jarzmo MG 34.Małokalibrowe uzbrojenie tego z Kubinki składało sie z dwóch pistoletów maszynowych.
Zespół napędowy składał się z 6-cio cylindrowego silnika Maybach HL 166 o mocy trzystu koni mechanicznych sprzężonego trzytarczowym sprzęgłem suchym z seścioprzełożeniową skrzynią przekładniową ZF-SSG 77.Zbiornik paliwa mieścił 450 litrów, co umożliwiało przejechanie (po drodze) 160-179 kilometrów.Prędkość maksymalna z pełnym obciążeniem po drodze wynosiła 19.6 km/h (Rosjanie piszą o 16-18 km/h).
Gąsienice składały się z 85 ogniw o szerokosci 52 cm.Długość gąsienic na ziemi wynosiła 475 cm, co daje nacisk na grunt rzędu 1.3 - 1.5 kilograma na centymetr kwadratowy (w zależności od zródła na podstawie którego założymy masę pojazdu).
Budowę dwóch Pz.Sfl. V ukończono ok. 9 marca 1942 roku (tak datowane są najstarsze znane zdjęcia przedstawiające gotowe działa samobieżne). Krótko potem trafiły one na dońskie stepy, do 3/Pz.Jg.Abt. 521.Użytkowano je intensywnie o czym świadczą 22 paski zwycięstw na lufie jednego z nich na znanym zdjęciu.Póżniej zalczyły pod Stalingradem, gdzie pomiedzy 19-tym , a 23-cim marca 1943 roku jeden z nich wpadł niemalże nieuszkodzony w ręce Rosjan pod Nowo-Alieksiejewką.W latach 1944-46 był wystawiany w Parku Gorkiego w Moskwie, a obecnie znajduje sie w Wojenno -Historycznym Muzeum Uzbrojenia i Techniki Broni Pancernej w Kubince w Rosji.
Niejasne jest , czy nazwa "Sturer Emil" tyczyła jednego z pojazdów, czy obu.Praktyka wskazywałaby raczej na pojedyńczy pojazd, ale wyrokować nie będę.
Dane techniczne:
Załoga - 5
Masa całkowita - 35-37 ton (w zależności od źródła)
Długość całkowita - 9700 mm
Długość kadłuba bez armaty - 7700 mm
Szerokość - 3160 mm (w/g Rosjan - 3200 mm)
Wysokość - 2700 mm
Prześwit - 450 mm
Pancerz - nadbudówka przód - 50mm
Pancerz - nadbudówka bok - 15 mm
Pancerz - nadbudówka tył - 15 mm
Pancerz - kadłub przód - 50 mm
Pancerz - kadłub bok - 30 mm
Pancerz - kadłub tył - 30 mm
Dno kadłuba - 15 mm
Opancerzenie jarzma armaty - 50mm
Armata - 12.8cm K 40 L/61
Zapas amunicji - 18 sztuk (żródła rosyjskojęzyczne - 15, bądź 16 sztuk)
Celownik - SflZF
Uzbrojenie małokalibrowe - 7.92mm MG 34 lub dwa pistolety maszynowe
Radio - FuG5
Silnik - Maybach HL116 o mocy 300 koni mechaniczbych przy 3300 obrotach na minutę
Skrzynia przekładniowa - 6-cio biegowa ZF-SSg 77
Zapas paliwa - 450 litrów
Prędkość maksymalna (na drodze) - w zależności od żródeł - 16-25 km/godz.
egzemplarz dzis znajdujacy sie w Kubice - tu na stepach donskich w 1942 roku - jedna z odbitek tego zdjecia znajduje sie w moich zbiorach
Wystawa zdobytego uzbrojenia w Moskwie - zdjecie z rosyjskojezycznej strony internetowej
Wystawa zdobytego uzbrojenia w Moskwie - zdjecie z rosyjskojezycznej strony internetowej
Oporopowrotniki armaty 12.8cm K40 - odbitka zdjeica znajduje sie w moich zbiorach
Podstawa armaty - na obu burtach skrzynie na ladunki miotajace - odbitka w moich zbiorach
Swiezo zdobyty Pz.Sfl.V - Nowo-Alieksiejewka, marzec 1943 - zdjecie z Tankomastera
Stepy donskie 1942 - zdjecie z mojej kolekcji
Swiezo zdobyty Pz.Sfl.V - Nowo-Alieksiejewka, marzec 1943 - zdjecie z Tankomastera
Swiezo zdobyty Pz.Sfl.V - Nowo-Alieksiejewka, marzec 1943 - zdjecie z Tankomastera
Policzcie paski! - odbitka w mojej kolekcji
Bibliografia:
- Encyclopedia of German Tanks of World War two, Chamberlain, Doyle, Jentz, 1993, Arms and Armour Press
- Panzerkampfwagen Maus und andere deutsche Panzerprojekte, Sawodny, Bracher, 1998, Podzun-Pallas
- Waffen und Geheimwaffen des deutschen Heeres 1933-1945, Hahn, 1998, Bernard & Graefe
- Panzer-Kampfwagen Tiger und seine Abarten, Spielberger, 1994, Motorbuch
- M.Swiryn - Tankomaster 2/1999
- ksiażka p.Ledwocha z Wydawnictwa Militaria o Pz.Kpfw. VI Ausf E zawiera fragmentaryczna wzmienakę o Pz.Sfl.V będącą niemalże dosłownym przekładem z monografii p.Spielbergera, co niemalże trąci plagiatem.Znajdujący się tam rysunek również pozostawia wiele do życzenia.
- Recognition Journal z września 1944
-kilka numerów "Yank" z 1944 roku
Zdjęcia ze zbiorów autora, chyba, że opisane inaczej.
