zaloguj przez facebook
Średni samochód pancerny T17/Deerhound
W sierpniu 1941 roku brytyjska Purchasing Commision przedstawiła stronie amerykańskiej wymagania stawiane średnim i ciężkim samochodom pancernych, które chciała zamówić.
Były one brytyjczykom rozpaczliwie potrzebne, więc jednym z punktów "Letter of Proposal" była ich możliwie najszybsza budowa.
W tym samym czasie Armored Force Board po przeanalizowaniu wstępnej fazy kampanii libijsko-egipskiej rekomendowała przyspieszenie prac nad "kołowym, wieżowym pojazdem rozpoznawczym", przedstawiając przygotowaną przez siebie specyfikację.
Oba tę dokumenty porównano i łącząc je, skompilowano wspólną dla sił zbrojnych obu krajów listę wymagań stawianych średnim i ciężkim samochodom pancernym.
Dla pojazdów tych zastrzeżono nazwy: średni samochód pancerny T17 i ciężki samochód pancerny T18.
Swoje wizje wozu T17 przedstawiły dwa amerykańskie giganty - Ford i Chevrolet Division of General Motors Corporation.Projektowi Chevroleta (który otrzymał nazwę - Samochód Pancerny T17E1) dane było zostać brytyjskim Staghound’em.Pojekt Forda miał nieco mniej szczęścia, choć w przyszłości również on miał otrzymać "psią" nazwę.
Po przeanalizowaniu obu projektów zlecono budowę dwóch prototypów każdego z nich.
Fort zaprojektował pojazd o napędzie 6x6.Zdecydowano się zastosować dwa silniki (pierwotnie planowane Ford o mocy 90 KM zmieniono jeszcze w fazie projektowej na Hercules JXD o mocy 110 KM), każdy z własną skrzynią biegów ( cztery przełożenia do przodu i jedno wsteczne ), które postanowiono połączyć wspólną skrzynią transferową (z dwustopniową redukcją).Kierowca miał więc łącznie do dyspozycji osiem przełożeń do przodu i dwa do tyłu. Zawieszenia były bardzo konwencjonalne - wzmocnione resory piórowe.Koła wyposażono w "bojowe ogumienie" (oryginalnie "combat tires") o wymiarach 12x20.
Kadłub zbudowano łącząc spawaniem zarówno walcowane płyty pancerne, jak i elementy odlewane.Pięcioosobowa załoga zajmowała przednią i centralną część kadłuba.Dowódca, celowniczy i ładowniczy byli w wieży, zaś kierowca i pomocnik kierowcy w przedniej części wozu. Silniki znajdowały się obok siebie, z tyłu.
Wieże wraz z pierścieniami i koszami wykonano w Rock Island Arsenal i były one odlewane.W ich stropach znajdowały się dwa luki (dowódcy i ładowniczego), gniazda trzech peryskopów (peryskop dowódcy znajdował się w pokrywie luku), gniazdo antenowe oraz mocowanie podstawy pod przeciwlotniczy karabin maszynowy (7.62mm M1919A4).
Uzbrojenie główne stanowiła 37 mm armata M6 w jarzmie M24 zespolona z kolejnym karabinem maszynowym M1919A4.Trzeci km tego samego typu zainstalowano w jarzmie kulistym przedniego pancerza kadłuba, gdzie obsługiwał go pomocnik kierowcy.
Wewnątrz wozu przewożono pistolet maszynowy M1928A1 kalibru 11.43mm (Thompson) i 12 granatów ręcznych.
Armata miała kąt ostrzału w pionie od minus 10 stopni do plus 45 stopni, zaś w poziomie - 360 stopni.Była stabilizowana w pionie zaś mechanizmy obracania wieży były dwa - ręczny i hydrauliczny.
Już w czasie prac projektowych i budowy prototypu ujawniły się zalety zlecenia ich wielkiemu koncernowi, który stosował sprawdzone w innych pojazdach, gotowe podzespoły, nie musząc uciekać się do nowatorskich i nieprzetestowanych w praktyce rozwiązań, które pogrążyły ciekawy przecież i daleko zaawansowany program budowy ciężkich samochodów pancernych T13.
Pierwszy prototyp dostarczono do Aberdeen Proving Ground w marcu 1942 roku, ok. 6 miesięcy po uruchomieniu projektu.Drugi - już z nową i docelową wieżą wysłano do Fort Konx, by przetestowała go Armored Force Board..
Wynik testów nie był jednak pozytywny.Wykazał nieadekwatną wytrzymałość wielu elementów konstrukcji, w tym tak istotnych, jak skrzynie przekładniowe, czy półosie.Wóz wrócił do producenta, gdzie przebudowano go, stosując wytrzymalsze, lecz i sporo cięższe podzespoły oraz zmieniająć przełożenia przekładni redukcyjnych.
Wóz ten przedstawiono Special Armored Vehicle Board, która ponownie go odrzuciła na bazie znacznego przekroczenia przez niego zarówno gabarytów, jak masy wartości uznanych przez tę komisję jako właściwe dla pojazdów rozpoznawczych.
Kontrakt został zmniejszony do 250 sztuk, które miały trafić w brytyjskie ręce.Wyspiarze nadali im nawet nazwę "Deerhound", od rasy bardzo wysokich, szkockich psów.
Żaden z wyprodukowanych samochodów pancernych T17 ostatecznie do Zjednoczonego Królestwa i jego armii nie dotarł.Po zdemontowaniu armat dostały się one amerykańskiej żandarmerii i w jej jednostkach służyły do końca wojny.
Pomiędzy 12, a 20 sztuk trafiło ponoć jeszcze w roku 1942 do brazylijskich sił zbrojnych (Exercito Brasileiro), w których przetrwały do lat 1970-tych służąc żandarmerii wojskowej (Policia de Exerxito - PE) w Rio de Janeiro.Tam też znajduje się jedyny zachowany egzemplarz tego samochodu, o którym wiem.
Dane techniczne:
Załoga - 5
Długość całkowita - 553,72 cm
Szerokość - 259,08 cm
Wysokość - 231,14 cm
Prześwit - 34,29 cm
Średnica pierścienia wieży - 137,16 cm
Rozstaw osi - od przedniej do środkowej - 243,84 cm
- od przedniej do tylnej - 370,84 cm
Masa całkowita - 14514,955 kilogramów
Pancerz - płyta czołowa-góra - 19,1 mm
- burty - 19,1mm
- tył - 12,7 mm
- stropy - przód - 15,9 mm
- tył - 6,4 mm
- dno - 6,4 mm
- wieża - tarcza jarzma - 25,4 mm
- przód - 31,8 mm
- burty - 31,8 mm
- tył - 31,8 mm
- strop - 19,1 mm
Uzbrojenie - 37 mm armata M6 w jarzmie zespolonym M24
- 1 karabin maszynowy 7,62mm M1919A4 w jarzmie zespolonym M24
- 1 karabin maszynowy 7,62mm M1919A4 w jarzmie kulistym w płycie czołowej
- 1 przeciwlotniczy karabin maszynowy 7,62mm M1919A4 na stropie wieży
- 1 pistolet maszynowy 11,43mm M1928A1
Zapas amunicji - 111 nabojów 37 mm
- 450 naboów 11,43 mm
- 44750 nabojów 7,62 mm
- 12 granatów ręcznych
Optyka - dowódca - peryskop M6
- celowniczy - peryskop M4 z teleskopem M40
- ładowniczy - peryskop M6
- kierowca - dwa peryskopy M6
- pomocnik kierowcy - peryskop M6
Zespół napędowy - silnik - dwa 6 cylindrowe, rzędowe Hercules JXD
- pojemność skokowa - 5243,860 centymetra sześciennego
- moc maksymalna 110 KM przy 3200 obrotach na minutę - dwie skrzynie przekładniowe o czterech przełożeniach naprzód i jednym wstecznym plus dwustopniowa skrzynia transferowa (łącznie osiem przełożeń naprzód i dwa do tyłu).
System kierowniczy - wspomagany hydraulicznie
Hamulce - wspomagane hudraulicznie
System elektryczny - prąd stały o napięciu 24 voltów
Radiostacja - brytyjsja Numer 19
Prędkość maksymalna po drodze - 96,56 kilometra na godzinę
Zdolność do pokonywania wzniesień - do 60 procent
Zdolność do przekraczania rowów - do 45,72 cm
Zdolność do przekraczania przeszkód pionowych - do 45,72 cm
Maksymalna dopuszczalna głębokość przeszkody wodnej - do81,28 cm
Zapas paliwa - 283,9 litra
Zasięg maksymalny po drogach - ok.402 km w/g żródeł amerykańskich i ok.291 km w/g źródeł brazylijskich
Zasięg maksymalny w terenie w/g żródeł brazylijskich - 194 km
Bibliografia:
"Armored Car - A History of American Wheeled Combat Vehicles" - R.P. Hunnicutt - Presidio Press, 2002
"U.S. Military Wheeled Vehicles" - Fred D. Crimson - Crestline Publishing Co., 1983
"History of United States Armored Cars" - John G. Hocking - Washington National Records Center, 1969
"Carro Blindado Leve T-17 Deerhound 6x6 Um Esquesido No Exercito Brasileiro" - - Universidade Federal de Juiz de Fora
Zdjęcia są własnością armii Stanów Zjednoczonych i są "public domain".
Były one brytyjczykom rozpaczliwie potrzebne, więc jednym z punktów "Letter of Proposal" była ich możliwie najszybsza budowa.
W tym samym czasie Armored Force Board po przeanalizowaniu wstępnej fazy kampanii libijsko-egipskiej rekomendowała przyspieszenie prac nad "kołowym, wieżowym pojazdem rozpoznawczym", przedstawiając przygotowaną przez siebie specyfikację.
Oba tę dokumenty porównano i łącząc je, skompilowano wspólną dla sił zbrojnych obu krajów listę wymagań stawianych średnim i ciężkim samochodom pancernym.
Dla pojazdów tych zastrzeżono nazwy: średni samochód pancerny T17 i ciężki samochód pancerny T18.
Swoje wizje wozu T17 przedstawiły dwa amerykańskie giganty - Ford i Chevrolet Division of General Motors Corporation.Projektowi Chevroleta (który otrzymał nazwę - Samochód Pancerny T17E1) dane było zostać brytyjskim Staghound’em.Pojekt Forda miał nieco mniej szczęścia, choć w przyszłości również on miał otrzymać "psią" nazwę.
Po przeanalizowaniu obu projektów zlecono budowę dwóch prototypów każdego z nich.
Fort zaprojektował pojazd o napędzie 6x6.Zdecydowano się zastosować dwa silniki (pierwotnie planowane Ford o mocy 90 KM zmieniono jeszcze w fazie projektowej na Hercules JXD o mocy 110 KM), każdy z własną skrzynią biegów ( cztery przełożenia do przodu i jedno wsteczne ), które postanowiono połączyć wspólną skrzynią transferową (z dwustopniową redukcją).Kierowca miał więc łącznie do dyspozycji osiem przełożeń do przodu i dwa do tyłu. Zawieszenia były bardzo konwencjonalne - wzmocnione resory piórowe.Koła wyposażono w "bojowe ogumienie" (oryginalnie "combat tires") o wymiarach 12x20.
Kadłub zbudowano łącząc spawaniem zarówno walcowane płyty pancerne, jak i elementy odlewane.Pięcioosobowa załoga zajmowała przednią i centralną część kadłuba.Dowódca, celowniczy i ładowniczy byli w wieży, zaś kierowca i pomocnik kierowcy w przedniej części wozu. Silniki znajdowały się obok siebie, z tyłu.
Wieże wraz z pierścieniami i koszami wykonano w Rock Island Arsenal i były one odlewane.W ich stropach znajdowały się dwa luki (dowódcy i ładowniczego), gniazda trzech peryskopów (peryskop dowódcy znajdował się w pokrywie luku), gniazdo antenowe oraz mocowanie podstawy pod przeciwlotniczy karabin maszynowy (7.62mm M1919A4).
Uzbrojenie główne stanowiła 37 mm armata M6 w jarzmie M24 zespolona z kolejnym karabinem maszynowym M1919A4.Trzeci km tego samego typu zainstalowano w jarzmie kulistym przedniego pancerza kadłuba, gdzie obsługiwał go pomocnik kierowcy.
Wewnątrz wozu przewożono pistolet maszynowy M1928A1 kalibru 11.43mm (Thompson) i 12 granatów ręcznych.
Armata miała kąt ostrzału w pionie od minus 10 stopni do plus 45 stopni, zaś w poziomie - 360 stopni.Była stabilizowana w pionie zaś mechanizmy obracania wieży były dwa - ręczny i hydrauliczny.
Już w czasie prac projektowych i budowy prototypu ujawniły się zalety zlecenia ich wielkiemu koncernowi, który stosował sprawdzone w innych pojazdach, gotowe podzespoły, nie musząc uciekać się do nowatorskich i nieprzetestowanych w praktyce rozwiązań, które pogrążyły ciekawy przecież i daleko zaawansowany program budowy ciężkich samochodów pancernych T13.
Pierwszy prototyp dostarczono do Aberdeen Proving Ground w marcu 1942 roku, ok. 6 miesięcy po uruchomieniu projektu.Drugi - już z nową i docelową wieżą wysłano do Fort Konx, by przetestowała go Armored Force Board..
Wynik testów nie był jednak pozytywny.Wykazał nieadekwatną wytrzymałość wielu elementów konstrukcji, w tym tak istotnych, jak skrzynie przekładniowe, czy półosie.Wóz wrócił do producenta, gdzie przebudowano go, stosując wytrzymalsze, lecz i sporo cięższe podzespoły oraz zmieniająć przełożenia przekładni redukcyjnych.
Wóz ten przedstawiono Special Armored Vehicle Board, która ponownie go odrzuciła na bazie znacznego przekroczenia przez niego zarówno gabarytów, jak masy wartości uznanych przez tę komisję jako właściwe dla pojazdów rozpoznawczych.
Kontrakt został zmniejszony do 250 sztuk, które miały trafić w brytyjskie ręce.Wyspiarze nadali im nawet nazwę "Deerhound", od rasy bardzo wysokich, szkockich psów.
Żaden z wyprodukowanych samochodów pancernych T17 ostatecznie do Zjednoczonego Królestwa i jego armii nie dotarł.Po zdemontowaniu armat dostały się one amerykańskiej żandarmerii i w jej jednostkach służyły do końca wojny.
Pomiędzy 12, a 20 sztuk trafiło ponoć jeszcze w roku 1942 do brazylijskich sił zbrojnych (Exercito Brasileiro), w których przetrwały do lat 1970-tych służąc żandarmerii wojskowej (Policia de Exerxito - PE) w Rio de Janeiro.Tam też znajduje się jedyny zachowany egzemplarz tego samochodu, o którym wiem.
Dane techniczne:
Załoga - 5
Długość całkowita - 553,72 cm
Szerokość - 259,08 cm
Wysokość - 231,14 cm
Prześwit - 34,29 cm
Średnica pierścienia wieży - 137,16 cm
Rozstaw osi - od przedniej do środkowej - 243,84 cm
- od przedniej do tylnej - 370,84 cm
Masa całkowita - 14514,955 kilogramów
Pancerz - płyta czołowa-góra - 19,1 mm
- burty - 19,1mm
- tył - 12,7 mm
- stropy - przód - 15,9 mm
- tył - 6,4 mm
- dno - 6,4 mm
- wieża - tarcza jarzma - 25,4 mm
- przód - 31,8 mm
- burty - 31,8 mm
- tył - 31,8 mm
- strop - 19,1 mm
Uzbrojenie - 37 mm armata M6 w jarzmie zespolonym M24
- 1 karabin maszynowy 7,62mm M1919A4 w jarzmie zespolonym M24
- 1 karabin maszynowy 7,62mm M1919A4 w jarzmie kulistym w płycie czołowej
- 1 przeciwlotniczy karabin maszynowy 7,62mm M1919A4 na stropie wieży
- 1 pistolet maszynowy 11,43mm M1928A1
Zapas amunicji - 111 nabojów 37 mm
- 450 naboów 11,43 mm
- 44750 nabojów 7,62 mm
- 12 granatów ręcznych
Optyka - dowódca - peryskop M6
- celowniczy - peryskop M4 z teleskopem M40
- ładowniczy - peryskop M6
- kierowca - dwa peryskopy M6
- pomocnik kierowcy - peryskop M6
Zespół napędowy - silnik - dwa 6 cylindrowe, rzędowe Hercules JXD
- pojemność skokowa - 5243,860 centymetra sześciennego
- moc maksymalna 110 KM przy 3200 obrotach na minutę - dwie skrzynie przekładniowe o czterech przełożeniach naprzód i jednym wstecznym plus dwustopniowa skrzynia transferowa (łącznie osiem przełożeń naprzód i dwa do tyłu).
System kierowniczy - wspomagany hydraulicznie
Hamulce - wspomagane hudraulicznie
System elektryczny - prąd stały o napięciu 24 voltów
Radiostacja - brytyjsja Numer 19
Prędkość maksymalna po drodze - 96,56 kilometra na godzinę
Zdolność do pokonywania wzniesień - do 60 procent
Zdolność do przekraczania rowów - do 45,72 cm
Zdolność do przekraczania przeszkód pionowych - do 45,72 cm
Maksymalna dopuszczalna głębokość przeszkody wodnej - do81,28 cm
Zapas paliwa - 283,9 litra
Zasięg maksymalny po drogach - ok.402 km w/g żródeł amerykańskich i ok.291 km w/g źródeł brazylijskich
Zasięg maksymalny w terenie w/g żródeł brazylijskich - 194 km
Bibliografia:
"Armored Car - A History of American Wheeled Combat Vehicles" - R.P. Hunnicutt - Presidio Press, 2002
"U.S. Military Wheeled Vehicles" - Fred D. Crimson - Crestline Publishing Co., 1983
"History of United States Armored Cars" - John G. Hocking - Washington National Records Center, 1969
"Carro Blindado Leve T-17 Deerhound 6x6 Um Esquesido No Exercito Brasileiro" - - Universidade Federal de Juiz de Fora
Drugi prototyp średniego samochodu pancernego T17 w oryginalnej konfiguracji.
Drugi prototyp średniego samochodu pancernego T17 w oryginalnej konfiguracji.
Drugi prototyp średniego samochodu pancernego T17 w oryginalnej konfiguracji. Widać pierwotne rozwiązanie chwytni powietrza i wydechu.
Seryjny egzemplarz T17 (numer rejestracyjny W-6025151) w czasie testów w Aberdeen Proving Ground.Zdjęcie datowane jest na 4 grudnia 1942 roku.
Seryjny egzemplarz T17 (numer rejestracyjny W-6025151) w czasie testów w Aberdeen Proving Ground.Zdjęcie datowane jest na 4 grudnia 1942 roku.
Seryjny egzemplarz T17 (numer rejestracyjny W-6025151) w czasie testów w Aberdeen Proving Ground.Zdjęcie datowane jest na 4 grudnia 1942 roku.
Seryjny egzemplarz T17 (numer rejestracyjny W-6025172) w czasie testów w Fort Knox.
Seryjny egzemplarz T17 (numer rejestracyjny W-6025172) w czasie testów w Fort Knox.
Seryjny egzemplarz T17 (numer rejestracyjny W-6025172) w czasie testów w Fort Knox.
Schemat rozwiązania układu napędowego samochodu pancernego T17.
Silnik Hercules JXD wraz ze skrzynią przekładniową.
Zdjęcia są własnością armii Stanów Zjednoczonych i są "public domain".
